Kişinin yaşadığı topluluk içinde kıymeti olan , kudret, biçimci ve gayrı davranış biçimlerini vüruttirdiği süreçlerin tümüdür.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara bakılırsa insanların davranışlarında belli vürutmeler sağlamlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki evetşantısı aracılığıyla kasıtlı olarak ve isteyerek bileğmeslekme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok tanımı binalabilmektedir. Ancak, günümüzde çoğunlukla tercih edilen tanım:
“Ferdin davranışında, kendi evetşantısı aracılığıyla ve kasıtlı olarak istenilen yönde( eğitimin lakinçlarına tatminkâr ) bileğmeslekme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu aşinalık bakılırsa;
· Yetişek bir süreçtir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının istenilen yönde bileğmeslektirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğmeslekme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi evetşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç esas öğesi vardır.
1. Ammaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek lakinçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam paha ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı parçalanmamış kültürler bâtınin tıpkıdır. Ammaçların içinde ne olduğu ve öğrenme bâtınin kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre bakılırsa bileğmeslekebilir, ama sürecin doğbirliı bileğmeslekmez.
Yetişek kapsamı ve tanımlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün süresince birbir hayli filozof ve pedagog, eğitimin ne başüstüneğuna dair farklı farklı tanımlamalarda bulunmuştur. Hasetmüzde ise eğitimin onaylama edilen ölçün tanımı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi evetşantıları aracılığıyla kasıtlı olarak istendik davranış bileğmeslekikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanımlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanımlamanın içinde eğitime dair temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi evetşantıları aracılığıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğmeslekikliği” ve “süreç” gibi kelimeler eğitimin temel taşlarıdır.
Yetişek, âdemoğlu bâtınin yaşam boyu devam eden bir süreçtir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere tatminkâr olabileceği gibi istenmedik yönde bile vürutebilir. Yetişek sürecinin meslekletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği gibi vürutigüzel bile olabilir. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal terbiye, vürutigüzel meydana getirilen eğitime ise informal terbiye denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, terbiye merkezleri gibi mekânlarda maruz terbiye formal; bireyin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı olmayan terbiye ise informal eğitidir. Kısaca terbiye yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine bakılırsa sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye edinmek üzere iki tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda evet da kurumlarda belli bir tasavvur ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci idari bir kadro ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal terbiye ise bizatihi vüruten ölçüsüz ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki fert bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir mekanizma olarak ele kızılındığında ise terbiye sisteminin üç esas ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Bulak; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, bina, tesisat, maliyet, personel gibi fiziksel unsurlardır. Süreç; meslek içinde gerçekleştirilen dersler, öğrenme evetşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, bitirme, imtihan özları gibi istenilen davranış bileğmeslekiklikleridir.